Poseł Jan Szopiński wraz z grupą innych posłów skierował interpelację do Ministerstwa Edukacji i Nauki w sprawie refundacji kosztów pracy nauczyciela w zwiazku z obowiązkowym nauczaniem zdalnym. Zaskakująca jest odpowiedź ministra. To szkoła musi zapewnić niezbędny sprzęt oraz warunki pracy nauczycielom! Czyżby minister nie wiedział, że szkoły otrzymują refundacje z Ministerstwa na płace oraz koszty funkcjonowania i same nie posiadają rezerwy na inne wydatki? Może pan minister nie był jeszcze w jakiejś małej szkole poza miastem wojewódzkim?
Warto jednak prześledzić argumenty posłów i odpowiadajacych ministrów:
Interpelacja nr 16173 do ministra nauki i szkolnictwa wyższego
w sprawie zbyt niskiej refundacji kosztów pracy nauczycieli w związku z obowiązkową edukacją zdalną w czasie pandemii COVID-19
Zgłaszający: Jan Szopiński, Rafał Adamczyk, Arkadiusz Iwaniak, Karolina Pawliczak, Przemysław Koperski, Marcin Kulasek, Joanna Senyszyn, Wiesław Szczepański, Tadeusz Tomaszewski, Zdzisław Wolski, Bogusław Wontor
Data wpływu: 07-12-2020
"Panie Ministrze,
w dniu 18 listopada 2020 roku minister edukacji i nauki podpisał nowelizację rozporządzenia w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Zgodnie z tą nowelizacją, nauczyciel zatrudniony w placówce oświatowej, prowadzący kształcenie na odległość, będzie mógł otrzymać 500 zł dofinansowania do zakupu sprzętu, w tym m.in. akcesoriów komputerowych, oprogramowania lub usługi dostępu do internetu. Według Ministerstwa Edukacji Narodowej, ww. 500 zł dla nauczyciela ma „udoskonalać naukę zdalną, żeby była jeszcze bardziej efektywna”.
Nauczyciele realizujący zadania postawione im przez rząd oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej w zakresie edukacji zdalnej, zwrócili się do parlamentarzystów z prośbą o interwencję, bowiem kwota 500 zł jest całkowicie nieadekwatna do wydatków faktycznie poniesionych przez nauczycieli na zakup nowych komputerów, oprogramowania, kamer czy innego sprzętu oraz dostępu do szybszego internetu. Bulwersujące jest także pominięcie przez ministra edukacji i nauki zakupów koniecznych do poniesienia od początku pandemii i od początku nauczania zdalnego, bowiem zdalne nauczanie zaczęło się w marcu, a nie dopiero we wrześniu 2020 roku.
Z dużym zdziwieniem parlamentarzyści i nauczyciele przyjęli także publiczną wypowiedź wiceministra edukacji Dariusza Piontkowskiego w czasie oficjalnej promocji nauczycielskiego 500 plus, który – według mediów elektronicznych - stwierdził, że „nauczyciele przez ostatnie trzy lata dostali podwyżki - łącznie o 28 proc., więc nie można mówić, że dofinansowanie do sprzętu jest jedyną pomocą, jaką otrzymali”. To przykre, bo pokazuje że wiceminister edukacji nie posiada kompetencji do odróżnienia wynagrodzenia nauczyciela od kosztów pracy nauczyciela. Podwyżki, niezbyt wysokie zresztą, są odzwierciedleniem faktycznej wartości pracy nauczyciela i jego zaangażowania. Wynagrodzenie nauczyciela nie jest żadną łaską czy pomocą ze strony ministra edukacji i nauki, ale jest zapłatą dla nauczyciela za wykonywaną pracę i jest jego własnością. Natomiast wszelkie koszty niezależne od nauczyciela, związane z realizacją niestandardowych zadań określonych przez MEN - naszym zdaniem - powinien ponosić ten, który wprowadza te niestandardowe zadania. Nie ma w tej kwestii zasady „wyższej konieczności” tym bardziej, że rząd nieustannie pokazuje, że ma do dyspozycji pieniądze.
W związku z powyższym, uprzejmie prosimy Pana Ministra o następujące informacje:
1. Na jakiej podstawie Ministerstwo Edukacji Narodowej wyliczyło kwotę 500 zł jako wysokość dodatkowych kosztów poniesionych osobiście przez nauczycieli w celu realizacji edukacji zdalnej w 2020 roku?
2. Dlaczego w rozporządzeniu ministra edukacji i nauki nie uwzględniono kosztów nauki zdalnej poniesionych przez nauczycieli od marca 2020 roku?
3. Czy Ministerstwo Edukacji Narodowej przewiduje kolejne transze refundacji kosztów edukacji zdalnej dla nauczycieli w 2021 roku?
4. Czy w przypadku kolejnych transz refundacji kosztów edukacji zdalnej w 2021 roku, obejmą one także nauczycieli akademickich prowadzących kształcenie na odległość?
Jan Szopiński
Poseł na Sejm RP
***
Odpowiedź na interpelację nr 16173
sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Dariusza Piontkowskiego z 29 grudnia 2020 r.:
Szanowni Państwo Posłowie,
uprzejmie wyjaśniam, że prowadzenie przez nauczycieli zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć w okresie ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie oznacza, że nauczyciel jest obowiązany do pracy zdalnej z miejsca zamieszkania oraz zakupu sprzętu niezbędnego do prowadzenia tych zajęć.
Zasady pracy zdalnej w okresie stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 regulują przepisy art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych[1]. Przepisy te przewidują w szczególności, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych. Narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej zapewnia pracodawca. Przy wykonywaniu pracy zdalnej pracownik może używać narzędzi lub materiałów niezapewnionych przez pracodawcę pod warunkiem, że umożliwia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych i innych tajemnic prawnie chronionych, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa lub danych osobowych, a także informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.
W przypadku jednostki systemu oświaty, w której w okresie ograniczenia jej funkcjonowania zajęcia są realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, dyrektor tej jednostki może więc polecić nauczycielom wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Powinien wówczas zapewnić nauczycielom narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną pracy. Za zgodą nauczyciela możliwe jest również świadczenie pracy z wykorzystaniem jego prywatnego sprzętu, o ile spełnia on określone wymagania. W celu realizowania zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość dyrektor szkoły może również zapewnić nauczycielowi odpowiednio przygotowane stanowisko pracy na terenie szkoły.
Tak więc nauczyciel ma prawo do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć z wykorzystaniem sprzętu zapewnionego przez pracodawcę. Tylko za zgodą nauczyciela praca zdalna może być świadczona na jego prywatnym sprzęcie, tak jak ma to miejsce w przypadku pracowników innych grup zawodowych.
Mając jednakże na uwadze, że wielu nauczycieli zdecydowało się na pracę zdalną z wykorzystaniem własnego sprzętu, Internetu bądź też uzupełniło sprzęt zapewniony przez pracodawcę o inny przydatny do nauki zdalnej, Rząd postanowił o udzieleniu wsparcia finansowego nauczycielom, którzy w okresie od 1 września do 7 grudnia 2020 r. zakupili sprzęt lub oprogramowanie, przydatne w prowadzeniu zajęć realizowanych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć. Jednorazowe dofinansowanie w wysokości nie wyższej niż 500 zł przysługuje również w przypadku zakupu usługi dostępu do Internetu oraz sprzętu lub oprogramowania umożliwiającego korzystanie z tej usługi. Dofinansowanie zostanie wypłacone uprawnionym nauczycielom najpóźniej do dnia 31 grudnia 2020 r. Kwestię powyższego dofinansowania regulują przepisy § 10b - § 10d rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19[2], które zostały dodane rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 listopada 2020 r.[3]
Dofinansowanie to pozwoli na doposażenie nauczyciela w sprzęt lub oprogramowanie przydatne w prowadzeniu zajęć na odległość lub też zmodernizowanie posiadanego już sprzętu, a także na zakup usługi dostępu do Internetu.
W związku z powyższym, nie jest planowane wprowadzenie dofinansowania sprzętu komputerowego zakupionego przez nauczycieli przed 1 września tego roku, ani też wypłata kolejnych transz dofinansowania.
Z wyrazami szacunku
[1] Dz. U. poz. 1842, z późn. zm.
[2] Dz. U. poz. 493, z późn. zm.
[3] rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 18 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. poz. 2047)
***
Odpowiedź na interpelację nr 16173
sekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Wojciecha Murdzka z 30 grudnia 2020 r.
Szanowna Pani Marszałek,
w odpowiedzi na interpelację nr 16173 grupy Posłów na Sejm RP reprezentowanej przez Pana Posła Jana Szopińskiego w sprawie zbyt niskiej refundacji kosztów pracy nauczycieli w związku z obowiązkową edukacją zdalną w czasie pandemii COVID-19, w której zawarte zostało m.in. pytanie dotyczące nauczycieli akademickich, uprzejmie przedstawiam poniższe wyjaśnienia.
Nie przewiduje się refundacji kosztów w wysokości do 500 zł na zakup sprzętu i akcesoriów komputerowych lub oprogramowania dla nauczycieli akademickich, które uregulowane zostało dla nauczycieli oświatowych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 2047).
Należy bowiem wyjaśnić, że wykonywanie obowiązków nauczycieli akademickich, zgodnie z art. 116 ust. 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85, z późn. zm.), dalej PSWN, w odróżnieniu od obowiązków nauczycieli wykonujących zadania w szkołach i innych jednostkach systemu oświaty, stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1231). Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Ustawowe obowiązki nauczyciela akademickiego wskazane w art. 115 ust. 1 PSWN stanowią zatem przejaw działalności twórczej i zgodnie z indywidualną interpretacją skarbową z 14 sierpnia 2020 r., sygn. 0115-KDIT1.4011.418.2020.2.MK, nauczyciel akademicki ma prawo zastosować do całości przychodów ze stosunku pracy 50-procentową stawkę kosztów uzyskania przychodów. Powyższe uprawnienie nie przysługuje nauczycielom wykonującym zadania w szkołach i innych jednostkach systemu oświaty.
Obie grupy zawodowe, tj. nauczyciele zatrudnieni w systemie oświaty oraz nauczyciele akademiccy, korzystają zatem z odmiennych uprawnień zawodowych, wynikających z wykonywania zadań w obrębie różnych systemów, które regulowane są odrębnymi przepisami prawa.
Ponadto informuję, że Minister Edukacji i Nauki 28 grudnia 2020 r. zatwierdził podział zwiększenia wysokości subwencji w celu wsparcia uczelni w prowadzeniu kształcenia zdalnego. Zwiększenie o łącznej wysokości 55 285,1 tys. zł przyznano nadzorowanym przez Ministra uczelniom publicznym oraz uczelniom niepublicznym finansowanym na zasadach uczelni publicznych.
Większość uczelni, na czas zawieszenia zajęć dydaktycznych, zdecydowała się na prowadzenie zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Rozumiejąc zatem zwiększone potrzeby uczelni w tym zakresie oraz wychodząc naprzeciw zaistniałej sytuacji, która może mieć swoją kontynuację również w roku 2021, Minister uznał za uzasadnione wsparcie finansowe powyższych podmiotów w związku z prowadzeniem zajęć w takiej formie.
Wysokość środków finansowych dla poszczególnych uczelni ustalona została proporcjonalnie do przeciętnej liczby nauczycieli akademickich (w przeliczeniu na pełne etaty) zatrudnionych w poszczególnych uczelniach w 2019 roku.
Należy również pamiętać, że środki niewykorzystane w roku ich przyznania, ujęte w sprawozdaniu finansowym po stronie przychodów uczelni z podstawowej działalności operacyjnej, poprzez wynik finansowy zasilą fundusz zasadniczy roku kolejnego.
Z wyrazami szacunku".
Opr. nim, 6 stycznia 2021 r.